Wat is insulineresistentie?
Bij insulineresistentie reageren de cellen van de lever, het vetweefsel en de spieren niet meer goed op insuline. Hierdoor kan de glucose niet goed opgenomen worden in de cellen en kan de glucose niet meer gebruikt worden in de mitochondrion van de cellen als brandstof voor energie in het lichaam. Om dit probleem op te lossen, zal de alvleesklier meer insuline gaan produceren. Als het lichaam nog steeds niet op de insuline reageert, blijft de glucose in het bloed stromen. Dit heeft een hoge bloedsuikerspiegel als gevolg.
Insulineresistentie en een hoge bloedsuikerspiegel kunnen een oorzaak zijn van overgewicht, hoge bloeddruk, hoge cholesterol en diabetes type 2.
Insulineresistentie heeft geen voelbare symptomen. Een patiënt is zich daarom meestal niet bewust van een hoge bloedsuikerspiegel voordat er een bloedtest wordt gedaan.
Hoe ontstaat insulineresistentie?
Er zijn verschillende oorzaken voor insulineresistentie. Deze zullen we hier kort bespreken.
- Overgewicht. Overtollig vet in de buik en rondom de organen is de grootste oorzaak van insulineresistentie. Bij mannen wordt een buikomvang van ongeveer 100 cm gekoppeld aan insulineresistentie. Bij vrouwen is dit een buikomvang van ongeveer 90 cm. Buikvet zorgt voor de productie van ontstekingsbevorderend weefsel dat ontstekingen kan veroorzaken. Dit speelt een rol bij insulineresistentie.
- Te weinig lichamelijke beweging. Lichamelijke beweging heeft een positieve invloed op de gevoeligheid voor insuline. Ook zorgt het voor de ontwikkeling van spieren, die glucose onafhankelijk van insuline kunnen opnemen. Een gebrek aan lichamelijke beweging heeft het tegenovergestelde effect. Er bevindt zich dan te veel glucose in het lichaam dat niet verbrand wordt. Daarnaast kan het leiden tot overgewicht.
- Ongezond dieet. Voedsel dat verwerkt is en rijk is aan verzadigde vetten en koolhydraten, heeft invloed op insuline resistentie. Deze voedingsstoffen worden namelijk ontzettend snel door het lichaam opgenomen Deze voedingsstoffen veroorzaken een verhoogde afgifte van stresshormonen die de bloedsuikerspiegel acuut verhogen (niet de voeding zelf), waardoor de bloedsuikerspiegel te snel piekt. Hierdoor wordt er veel druk op de alvleesklier geplaatst, die snel insuline moet produceren. Dit proces kan uiteindelijk leiden tot insuline resistentie.
- Medicatie. Sommige medicatie heeft een slechte invloed op de gevoeligheid voor insuline (invloed op de insuline receptoren in de membranen van de cellen). Bloeddrukmedicatie, steroïden en medicatie voor psychische klachten vallen hier onder andere onder. Raadpleeg uw huisarts om hier meer over te weten te komen.
Wat is de invloed van insulineresistentie op het verloop van uw metabolisme?
Insuline is ontzettend belangrijk voor het metabolisme. Als de bloedsuiker niet gereguleerd kan worden door insuline, blijft er te veel glucose in het bloed achter. Dit veroorzaakt naast een hoge bloedsuikerspiegel ook al snel overgewicht. In combinatie met een verhoogd cholesterolgehalte en een hoge bloeddruk, kan een patiënt gaan lijden aan het metabool syndroom.
Het metabool syndroom is een reeks klachten die het gevolg zijn van een slechtlopend metabolisme (een slechte uitvoering van anabole processen, processen die het hormoon insuline stimuleert). Dit uit zich in het dichtslibben van de aderen, wat uiteindelijk kan leiden tot hart- en vaatziekten. Het risico op een hartaanval of beroerte wordt hierdoor aanzienlijk verhoogd. Vooral mannen krijgen te maken met het metabool syndroom.
Wat is de invloed van insulineresistentie op uw gewicht en lichaamsvetmassa?
Insulineresistentie zorgt ervoor dat het lichaam de glucose (bloedsuiker) niet als brandstof kan gebruiken. In plaats daarvan zal het in de vorm van vet opgeslagen worden. Dit leidt tot een verhoogd vetpercentage.
Bij een hoge bloedsuikerspiegel zal de alvleesklier bovendien meer insuline gaan aanmaken. Insuline stimuleert de opslag van glucose in vetcellen. Bij insulineresistentie zal dit vet zal zich vooral rondom de buik en de organen verzamelen, onder invloed van anti stresshormonen.
Het toenemen van overtollig vet zorgt vervolgens weer voor verdere insulineresistentie. Dit kan dus leiden tot een vicieuze cirkel, wat de kansen op het ontstaan van diabetes type 2 vergroot.
Wat is de invloed van voeding op insulineresistentie?
Een dieet met veel verwerkte fabrieksvoeding kan tot insulineresistentie leiden. Voeding met veel geraffineerde koolhydraten (zoals brood, gebak en ijs) worden te snel verwerkt door het lichaam in de darmen. Daardoor komt er in korte tijd veel glucose in de bloedstroom onder invloed van stresshormonen. De alvleesklier zal de productie van insuline vergroten om dit te verhelpen. Dit kan insulineresistentie als gevolg hebben.
Hetzelfde geldt voor voeding met transvetten en verzadigde vetten. Spek, worst, kaas en boter zijn voorbeelden van producten die ontstekingsbevorderende eigenschappen bezitten, waardoor de insulinegevoeligheid in het lijf wordt verlaagd en de kans op het ontstaan van insulineresistentie wordt verhoogd.
Om insulineresistentie te voorkomen wordt een dieet met verse producten aangeraden tijdens de recover-fase. Deze producten zitten vol met eiwitten, intacte voedingsstofmoleculen en voedingsvezels die langzamer door het lichaam verwerkt worden. Hierdoor blijft de bloedsuikerspiegel stabiel. Ook blijft het lichaam langer verzadigd, waardoor er minder voeding nodig is. Groenten, fruit en bonen, verteerde eiwitten, essentiële vetzuren en voedingsvezels samen met vocht werken bevorderend op de insulinegevoeligheid van het lichaam.
Hoe verhoogt u de insuline gevoeligheid van uw lichaam?
Een gezonde levensstijl is de beste manier om insulineresistentie tegen te gaan. Ook kan het de symptomen van het metabool syndroom bestrijden. Er zijn drie belangrijke manieren om de insulinegevoeligheid van het lichaam te verhogen:
- Een gezond dieet. Ontwijk voedsel met veel geraffineerde koolhydraten en ongezonde vetten. Vervang deze door verse producten zoals groenten, fruit, granen, vis, noten, zaden en pitten.
- Lichamelijke beweging. Regelmatige beweging van het lichaam bevordert de opname van glucose uit het bloed. Dit voorkomt de extra productie van insuline. Een dagelijkse wandeling of fietstocht kan al een groot verschil maken. Het is belangrijk om dit vast te houden in de control-fase.
- Afvallen. Overtollig vet heeft een negatieve invloed op de bloedsuikerspiegel. Vooral buikvet is gevaarlijk. Probeer daarom minder calorieën in te nemen dan het lichaam verbrandt. Dit zal leiden tot gewichtsverlies, maar buikvet zal enkel verloren gaan wanneer er gedurende het afvallen geen tekorten in essentiële stoffen ontstaan en daardoor geen verhoogde afgifte van het anti stresshormoon cortisol ontstaat.
Wilt u meer te weten komen over insulineresistentie? U kunt bij ons gratis en geheel vrijblijvend een adviesgesprek aanvragen, waarin onze professionals u graag meer vertellen.
