Wat is de invloed van slaapapneu op je gewicht?
Gewicht heeft veel invloed op het hebben van slaapapneu. Mensen met obesitas of overgewicht hebben eerder kans om slaapapneu te ontwikkelen vanwege extra vetweefsel rondom de nek en hals. De druk van dit extra vet op de keel kan tijdens het slapen zorgen voor een vernauwing van de bovenste luchtwegen. Bij mensen met overgewicht heerst ook vaak insuline- en leptine resistentie. Hierdoor verloopt de verdeling van vocht en voedingsstoffen over de weefsels en cellen niet goed, waardoor de druk op de luchtwegen hoger is. Het slijmvlies dat de luchtwegen bedekt kan dan sneller geïrriteerd raken met als gevolg dat er een zwelling ontstaat in de luchtwegen.
De relatie tussen lichaamsgewicht en slaapapneu kan ook andersom werken. Wanneer er niet genoeg geslapen wordt, bijvoorbeeld door het hebben van slaapapneu, kan dit invloed hebben op het lichaamsgewicht. Een tekort aan slaap heeft een negatieve invloed op de hormoonhuishouding en stofwisseling. Hier wordt later in dit artikel van Prodimed dieper op ingegaan.
Hoeveel procent van de mensen met slaapapneu heeft overgewicht?
Overgewicht en obesitas zijn zowel risicofactoren als gevolgen van slaapapneu. 90% van de mensen die last hebben van slaapapneu heeft een BMI hoger dan 25. Dat geeft aan dat zij overwicht hebben. 50% van deze mensen kampt zelfs met ernstig overgewicht. Deze groep heeft een BMI van 30 of hoger. Vanaf een BMI van 30 spreken we van obesitas.
Ook blijkt uit verschillende onderzoeken onder mensen die kampen met slaapapneu, dat wanneer er 10% extra gewichtstoename plaatsvindt, een persoon met slaapapneu tot wel 30% meer ademstops kan ervaren.
Bij mensen met obesitas en ernstig overgewicht kan het vetweefsel zich rondom de nek, hals en keel bevinden. Wanneer dit overmatig aanwezig is, kan dit zorgen voor een vernauwing van de bovenste luchtwegen tijdens de slaap. Dit zorgt dus voor de toename in ademstops bij een toename van lichaamsgewicht. Bij een toename van gewicht breidt onderliggende insuline- en leptine resistentie zich ook uit, wat een nadelig effect heeft op de conditie van de luchtwegen en het slijmvlies in de luchtwegen.
Hoe ontstaat overgewicht door slaapapneu?
De stofwisseling wordt beïnvloed door te weinig slaap en de ademstops die bij slaapapneu horen. Door een verstoorde verbranding komen apneu patiënten gemakkelijker aan. Dit heeft te maken met het feit dat bij een verstoorde nachtrust de afvoer van afvalstoffen niet goed verloopt. Nieuwe stofwisselingsprocessen kunnen pas uitgevoerd worden wanneer de afvalstoffen van eerdere processen niet meer aanwezig zijn in de weefsels.
Tijdens een ademstop maakt het lichaam veel adrenaline aan. Dit geeft een signaal om weer te gaan ademen. De aanmaak van adrenaline zorgt echter ook voor het omzetten van koolhydraten in suiker. Dit stimuleert de aanmaak van insuline, wat ervoor zorgt dat de suiker wordt opgeslagen als lichaamsvet. Als u slaapapneu heeft, dan herhaalt dit proces zich meerdere keren per nacht. Echter, het lichaam kan door overgewicht of teveel buikvet insulineresistent worden. Dit maakt het afvalproces een stuk lastiger. Daarnaast verhoogt insulineresistentie de kans op niet-overdraagbare ziekten zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en een hoge bloeddruk. Ook dit is een voortvloeisel uit de opstapeling van afvalstoffen die na elke ademstop en verhoogde afgifte van stresshormonen plaatsvindt in het lichaam.
Daarnaast kan te weinig slaap resulteren in een energietekort. De hersenen lossen dit op door extra honger regulerende hormonen af te geven. De behoefte aan met name suikers wordt hierdoor verhoogd. Door een slaaptekort, en met name onvoldoende diepe slaap, treedt er dus ook een verstoring op in de hormoonhuishouding. De hormonen die het hongergevoel reguleren heten ghreline en leptine. Ghreline zorgt voor het opwekken van het hongergevoel en leptine zorgt ervoor dat u zich verzadigd voelt na een maaltijd. Bij onvoldoende slaap wordt er 24% meer ghreline afgegeven. Daarnaast wordt het hormoon leptine 18% minder afgegeven. Hierdoor kunt u een constant hongergevoel ervaren en voelt u zich na het eten nog niet verzadigd. Dit kan leiden tot overeten of eetbuien. Wanneer er meer calorieën geconsumeerd worden dan er verbrand worden door het lichaam, resulteert dit in gewichtstoename. Iets wat onopmerkelijk kan gebeuren doordat u wel steeds een hongergevoel ervaart. Ook deze disbalans is het gevolg van een opstapeling van afvalstoffen gedurende nachten met ademstops en een daardoor steeds verdere uitbreiding van leptine resistentie.
Hoe kun je slaapapneu verminderen?
Wat voor veel mensen helpt tegen slaapapneu, is om het slapen op de rug te vermijden. Dit wordt ook wel positietherapie genoemd. Echter, dit werkt niet voor iedereen en het het is lastig om hier bewust mee om te gaan tijdens de slaap. Een ander middel dat beter werkt tegen slaapapneu is afvallen. Uit onderzoek is gebleken dat zo’n 10% gewichtsverlies al kan leiden tot 30% minder ademstops.
Echter, afvallen in combinatie met het hebben van slaapapneu kan erg lastig zijn. Door de verstoorde hormoonhuishouding en stofwisseling komen slaapapneu patiënten juist gemakkelijk aan. Ook kan een slaapapneu patiënt insulineresistentie ontwikkelen door gewichtstoename als gevolg van een slaaptekort.
Om het proces van afvallen gemakkelijker te maken voor de slaapapneu patiënt, kan er daarom tijdens het Prodimed Programma ook gekeken worden naar oplossingen zoals het vermijden van spierverslappende medicatie en slaapmiddelen. Daarnaast is een makkelijke oplossing het op elkaar leggen van meerdere kussens, zodat het hoofd tijdens de slaap hoger ligt dan de torso. Daarnaast zijn er behandelingen voor slaapapneu mogelijk met apparaten zoals een antisnurkbeugel. Dit werkt echter alleen wanneer de apneu veroorzaakt wordt door snurken.
Wanneer gebruik gemaakt wordt van een van deze therapieën, dan nog zou afvallen prioriteit moeten hebben, aangezien overgewicht een van de grootste risicofactoren is voor het ontstaan van slaapapneu. Door de risicofactoren te verminderen, kan de apneu verminderd worden of zelfs helemaal verdwijnen.
Enkel een dieet dat de onderliggende disbalans helpt herstellen en zorgt voor stabiele bloedwaardes, een goede afvoer van afvalstoffen en een verhoging van gevoeligheid voor insuline en leptine in het lichaam kan bij mensen met slaapapneu zorgen voor een afname in gewicht. Dit vereist een dieet dat optimaal voorziet in vocht en essentiële voedingsstoffen. Wordt een dieet gevolgd dat tekorten in vocht en essentiële voedingsstoffen veroorzaakt en daardoor de disbalans vergroot en ook de afvoer van afvalstoffen verder doet verslechteren, dan zal dit dieet niet zorgen voor een gewichtsafname.
Wilt u meer weten over slaapapneu en hoe u dit kunt verminderen? Neem contact met ons op en wij vertellen u er graag meer over tijdens een vrijblijvend adviesgesprek.
